michael winterbottom

De afgelopen tien jaar regisseerde Michael Winterbottom meer dan een dozijn speelfilms in alle mogelijke genres. Van docudrama tot muziekfilm en van arthouse-bloot tot science-fiction. Het maakte de Brit misschien niet de beroemdste regisseur van Europa, maar wel de veelzijdigste.

Oudere filmliefhebbers zullen afgelopen zomer vast een traantje hebben gelaten toen binnen één dag Ingmar Bergman en Michelangelo Antonioni overleden. Omdat de leeftijdsgenoten van dit duo al tijden in een creatieve dip verkeren – waar zijn Jean-Luc Godard en Bernardo Bertolucci toch gebleven? – lijkt het erop dat een jongere generatie Europese regisseurs het vaandel definitief heeft overgenomen.

Van deze groep zijn François Ozon, Pedro Almodóvar, Alejandro Amenábar, Tom Tykwer, Lars von Trier en Christopher Nolan ongetwijfeld het bekendst bij het grote publiek. Wat minder beroemd is de Brit Michael Winterbottom (1961), maar artistiek gezien steekt hij al zijn Europese collega’s naar de kroon – inclusief Von Trier. Niemand van hen heeft zo’n veelzijdig oeuvre bijeen geschoten als Winterbottom.

Hij begon eind jaren tachtig nog vrij onopgemerkt met TV-werk, waaronder een docu over Ingmar Bergman (!) in diens jonge jaren. Maar sinds zijn doorbraak met JUDE leverde Winterbottom vanaf 1996 een even imposante als gevarieerde reeks films af. Muziekliefhebbers trakteerde hij op de brisante nepdocu 24 HOUR PARTY PEOPLE (2002), scifi -fanaten op CODE 46 (2003) en de liefhebbers van Brits drama op het prachtige WONDERLAND (1999). Met uitzondering van 9 SONGS (2004), waarin hij het grensvlak opzocht van porno en arthouse, ontvingen de critici bijna al zijn films met open armen.

Dat geldt zeker voor Winterbottom’s bekendste werk: de docudrama’s waarmee hij inhaakt op actuele issues. Zo stelde hij met WELCOME TO SARAJEVO (1997) als één van de eerste regisseurs de Bosnië-oorlog aan de kaak. De problematiek van vluchtelingen kwam aan bod in IN THIS WORLD (2002) en de Amerikaanse ‘war on terrorism’ in ROAD TO GUANTÁNAMO (2006). Gaandeweg ontwikkelde de Brit daarbij een documentaire-achtige filmstijl, waarin hij veel gebruik maakt van handheld camera’s en waarin fictie en werkelijkheid zeer dicht bij elkaar liggen. Gelukkig levert dat geen politiek-correcte films op van iemand die zonodig maatschappelijk geëngageerd wil zijn. Het blijven gewoon speelfilms met een slimme spanningsboog – zelfs de Guantánamo-film die Winterbottom uit pure woede maakte.

Zijn nieuwste film lijkt een logisch vervolg op deze drama’s: A MIGHTY HEART gaat over de moord op de Amerikaanse journalist Daniel Pearl in 2002 in Pakistan. Winterbottom bewijst ermee dat hij niet alleen overweg kan met lastige thema’s, maar ook met lastige sterren. Hij wist namelijk Angelina Jolie voor het eerst sinds jaren weer eens goed te laten acteren.

Groot-Brittannië | 1961 | IMDB | printversie