la meglio gioventù

Tijdens het Rotterdamse Filmfestival mag het publiek na afloop van elke voorstelling de film beoordelen voor de publieksprijs. In 2004 werd die met een straatlengte voorsprong gewonnen door de Italiaanse mega-productie LA MEGLIO GIOVENTÙ (HET BESTE VAN DE JEUGD). De film haalde de nog nooit eerder vertoonde score van 4,75 – wat betekent dat het gros van de toeschouwers het maximale aantal punten gaf. Onder het festivalpubliek gonsde het dan ook dagenlang van de verhalen over deze bijzondere film.

LA MEGLIO GIOVENTÙ is ook in andere opzichten een film van uitersten, want het is zonder twijfel de langste film van 2004: ruim zes uur duurt dit epos. De film werd oorspronkelijk door de Italiaanse zender RAI opgezet als een vierdelige TV-serie, maar kreeg uiteindelijk een succesvol roulement in de bioscopen.

Iets soortgelijks gebeurde twintig jaar geleden met de illustere Duitse serie HEIMAT van Edgar Reitz, waarmee veel filmcritici deze Italiaanse productie vergelijken. Anderen vergelijken de film graag met Bernardo Bertolucci’s meesterwerk NOVECENTO uit 1976. Dat lijkt iets teveel eer, al heeft de film er inderdaad veel mee gemeen. Beide zijn kronieken waarin een Italiaanse familie gedurende een lange periode wordt gevolgd. In NOVECENTO was dat de eerste helft van de twintigste eeuw, in LA MEGLIO GIOVENTÙ de tweede helft. Beide films draaien bovendien om twee mannen die elkaars tegenpolen zijn maar desondanks lief en leed met elkaar blijven delen. In NOVECENTO betrof het de vrienden Alfredo (Robert de Niro) en Olmo (Gérard Depardieu), in LA MEGLIO GIUVENTÙ de broers Nicola (Luigi Lo Cascio een look-alike van Dustin Hoffman) en Matteo (Alessio Boni).

Wij maken halverwege de jaren zestig kennis met ze, als ze nog jonge studenten met idealen zijn. Door het (nood)lot lopen hun levenspaden echter uit elkaar: Matteo wordt uiteindelijk agent bij een anti-terreur brigade, Nicola een succesvol psychiater. Via sprongen in de tijd zien we de broers veranderen. Maar niet alleen de broers, ook hun familieleden en Italië zélf. LA MEGLIO GIOVENTÙ is namelijk niet alleen een familiekroniek, maar veel meer nog een kroniek over Italië. Regisseur Marco Tullio Giordana verweefde heel behendig de belangrijkste mijlpalen van de na-oorlogse geschiedenis van zijn land in het verhaal: variërend van de studentenprotesten tot de overstroming van Florence en van de aanslagen door de Rode Brigades en de Maffia tot de economische neergang in de jaren tachtig.

Het is lastig uit te leggen waardoor LA MEGLIO GIOVENTÙ zo’n aparte ervaring is. Komt het door de prachtige landschappen in Noorwegen, Toscane en Sicilië? Of door het feit dat je je als kijker een lid van de familie gaat voelen? Of komt het door het verhaal, waarvan de basis wordt gelegd in het ijzersterke eerste anderhalf uur waarin we een hartverscheurende Jasmine Trinca (LA STANZA DEL FIGLIO) tegenkomen als schizofreen meisje? Je hebt liefst zes uur om daar zelf achter te komen...

Marco Tullio Giordana | 2003 | IMDB | printversie