pier paolo pasolini

Op TV tref je de films van de Italiaanse regisseur Pier Paolo Pasolini nog wel eens aan op obscure tijdstippen, maar in de filmzalen moet je er helaas met een vergrootglas naar zoeken. De laatste keer dat al zijn films te zien waren was halverwege de jaren negentig tijdens de landelijke manifestatie Il Cinema di Pier Paolo Pasolini van het Filmmuseum.



Onterecht, want Pasolini (1922-1975) was behalve een duivelskunstenaar ook een duizendpoot: hij schreef gedichten, schilderde, acteerde en regisseerde daarnaast 22 films. Variërend van Griekse tragedie tot volkskomedie, van sprookje tot sociaal drama. In de meeste gevallen veroorzaakte Pasolini daarmee oproer, rechtszaken en botsingen met de filmcensor. Niet alleen vanwege de grote hoeveelheden expliciet naakt die hij in zijn producties stopte, maar ook door zijn scherpe aanvallen op de zittende klassen. Vooral het Vaticaan moest het bij Pasolini ontgelden. Gecombineerd met zijn openlijk beleden seksuele voorkeur voor jongere mannen maakte dat hem tot een beladen figuur in het Italië van de jaren zestig en zeventig.



Zijn eerste films produceerde Pasolini voor een habbekrats en werkte hij vaak met dezelfde groep vrienden en medewerkers. De grote Fellini dreef hij tot wanhoop door zijn warse werkwijze, maar het leverde wel opvallende en unieke films op. Pas begin jaren zeventig begon Pasolini er ook geld mee te verdienen. Uit die periode dateert zijn magnum opus, de drie films die hij liefkozend zijn ‘Trilogie van het leven’ noemde: IL DECAMERON (1971), I RACCONTI DI CANTERBURY (1972) en IL FIORE DELLE MILLE E UNA NOTTE (1974). Vlak daarvor draaide hij MEDEA (1969), een film die veel opzien baarde omdat operazangeres Maria Callas er de hoofdrol in speelde.



Pasolini’s meest omstreden film blijft ongetwijfeld zijn zwanenzang SALO. Het is een zelden vertoonde mix van perversiteiten, geweld en wreedheden, waarmee hij afrekende met het fascisme. SALO werd uitgebracht in 1975, kort nadat Pasolini in een buitenwijk van Rome vermoord was na – vermoedelijk – een homoseksuele escapade. Een bijzonder navrant einde voor een man die in zijn films het toeval en het noodlot zo’n belangrijke rol liet spelen.

italië | 1922 | IMDB | printversie