steven soderbergh

‘Vanaf nu zal het wel bergafwaarts gaan’, grapte Steven Soderbergh toen hij in 1989 als 26-jarige de Gouden Palm won in Cannes. Hoe anders zou het lopen. Inmiddels zijn we ruim twintig films verder en maakt duizendpoot Soderbergh even makkelijk een arthouse-hit als een blockbuster. Misschien zelfs iets te makkelijk, zo vinden zijn critici.

Het is publiek geheim dat Hollywood dol is op pseudoniemen. Staat er bijvoorbeeld Alan Smithee op de aftiteling? Wees op je hoede, want dan heeft de regisseur zich uit onvrede teruggetrokken. Een geval apart is Steven Soderbergh (1963), die grossiert in nepnamen. Niet uit onvrede, maar omdat de Amerikaan zichzelf niet teveel wil terugzien bij de credits. Soderbergh regisseert onder eigen naam, maar doet daarnaast als Peter Andrews het camerawerk, als Mary Ann (!) Bernard de montage en schrijft soms als Sam Lowry zijn scripts. Die alter ego’s maken twee dingen duidelijk: Soderbergh kan alles én doet alles.

Dat bewees hij al met zijn debuut SEX, LIES, AND VIDEOTAPE (1989), een ingenieuze film over een impotente man die vrouwen voor de videocamera laat vertellen over hun seksuele fantasieën. Klinkt ranzig, maar schijn bedriegt: Soderbergh verfilmde dit verhaal zó briljant dat hij er als jongste regisseur ooit de Gouden Palm mee won in Cannes. Dankzij dit succes werd hij gekroond als redder van de Amerikaanse independents, de ‘kleine’ onafhankelijke filmhuisfilms. Hij maakte er in de jaren negentig een handvol. Ze waren geliefd bij critici, maar geen succes aan de bioscoopkassa.

De ironie wil dat Soderbergh pas écht doorbrak met OUT OF SIGHT (1998), een gelikte – maar erg goede – thriller met sterren als George Clooney en Jennifer Lopez. Vervolgens ging het hard: in korte tijd maakte hij de sterke thriller THE LIMEY (1999) en de veelbekroonde drama’s ERIN BROCKOVICH (2000) en TRAFFIC (2000). Voor die laatste twee films kreeg Soderbergh in één jaar zelfs twee oscarnominaties als beste regisseur – iets wat in de filmhistorie pas één keer eerder was voorgekomen. Hij won het beeldje voor TRAFFIC.

Sindsdien kan Soderbergh écht doen en laten wat hij wil. En dat doet hij dan ook: met zijn vriend Clooney maakte hij de Tarkovsky-remake SOLARIS (2002), de actietrilogie OCEAN’S 11/12/13 en de ouderwetse film noir THE GOOD GERMAN (2006). Ondertussen kreeg hij het aan de stok met de filmindustrie, omdat hij in 2006 zijn kleine film BUBBLE tegelijkertijd uitbracht in de bioscoop en op DVD. Ook ligt hij onder vuur bij filmcritici, die vinden dat hij teveel dingen tegelijk doet. Volgens hen zou Soderbergh zich eens alléén op regisseren moeten richten, zodat hij het ultieme meesterwerk op zijn palmares kan bijschrijven. Maar zelf denkt de omnivoor daar ongetwijfeld heel anders over.

Verenigde Staten | 1963 | IMDB | printversie