avalon


Je moet vorige maand haast op een andere planeet vertoefd hebben als het je ontgaan is dat half mei THE MATRIX RELOADED in première ging. Deze film van Andy en Larry Wachowski is lang niet zo slecht als de meeste critici schrijven, al mist het verhaal over virtual reality en kunstmatige intelligentie wel het verrassende van zijn voorganger THE MATRIX. Die hit uit 1999 was voor velen een opzienbaring, vooral vanwege de sublieme special effects.

Helaas weten slechts weinigen dat ook THE MATRIX helemaal zo orgineel niet was. De Wachowski’s speelden namelijk flink leentjebuur bij de Japanse manga-tekenfilms. Hun grootste inspiratie haalden ze uit de films van Mamuro Oshii, die alom beschouwd wordt als de godfather van het genre. Matrix-liefhebbers die Oshii’s GHOST IN THE SHELL uit 1995 zien zullen dan ook versteld staan: cruciale elementen uit die tekenfilm werden (bijna) letterlijk gekopieerd in THE MATRIX. Zelfs de beroemde zwart-groene begintitels zijn geïnspireerd op dit meesterwerk.



Soortgelijke begintitels – maar dan in okergeel – komen we tegen in Oshii’s eerste échte speelfilm AVALON. De Japanse regisseur bewandelt in deze film dan ook dezelfde paden als in zijn eerdere werk. AVALON speelt zich af in de nabije toekomst en gaat over een gelijknamig virtual reality spel waarbij spelers fysiek aan een computer worden gekoppeld. Zij kunnen daarmee veel geld verdienen. Maar niet zonder risico’s: spelers die in het hoogste niveau van het schietspel een fout maken beschadigen hun hersenen en slijten hun verdere leven als kasplantje. Sterspeelster Ash (de Poolse actrice Malgorzata Foremniak) gaat over de grenzen van het spel heen, waarna de gevolgen niet meer te overzien zijn. Meer verklappen zou de angel uit het verhaal halen, zeker voor wie David Cronenbergs cultfilm EXISTENZ heeft gezien.



Net als de beide Matrix-films is Oshii’s film visueel overdonderend. Het valt niet op, maar veel van wat je in AVALON ziet werd uit een computer getoverd. Bovendien werd de oorspronkelijk in kleur opgenomen film grotendeels digitaal gebleekt tot sepia-achtige kleuren, waardoor hij bijzonder vervreemdend werkt. Dat effect wordt nog eens versterkt door de desolate landschappen en ruïnes waarin de film zich afspeelt. Die komen overgens níet uit een computer, maar vond de regisseur in Polen waar hij zijn film opnam.



Vreemd genoeg was ‘Avalon’ in de Nederlandse bioscopen een triest lot beschoren. Kort na de première afgelopen najaar verdween de film naar een achterafzaaltje in het Filmmuseum en daar trok hij nauwelijks bezoekers. Een kwestie van slechte marketing? Je zou het haast denken, want de meeste critici waren jubelend over AVALON – sommigen bestempelden de film zelfs als een “The Matrix met hersenen”.

Dat laatste is niets teveel gezegd. Want waar Oshii’s navolgers een soort achtbaanritjes maakten van de Matrix-films, bedacht de Japanse regisseur een veel tragere film waarbij je als kijker nog je hoofd moet gebruiken. Oshii durfde het zelfs aan om een bijna tien minuten durend opera-fragment van zijn huiscomponist Kenji Kawai integraal in zijn film te verwerken. Dat is nog eens wat anders dan de keiharde gitaarmuziek waarmee de Wachowski-broertjes hun films larderen. Maar goed, zeker voor de fans die nu al niet meer kunnen wachten op het derde deel van THE MATRIX (dat in november uitkomt) lijken Oshii’s films verplichte kost. En al klinkt het raar bij een film over virtuele werelden: AVALON is geen surrogaat, maar the real thing...

Mamuro Oshii | 2001 | IMDB | printversie


 

nieuwste reviews




Arthur’s Filmblik bevat uitgebreide recensies en korte beschrijvingen van filmhuisfilms.
Alle artikelen zijn geschreven voor de Goudsche Courant of voor het programmaboekje en de website van Filmhuis Gouda.

TV-tips van cinema.nl


vandaag: