donnie darko

Sommige films en TV-series kun je om zeep helpen door teveel van het verhaal te vertellen. Zo werd de Volkskrant vorige week nog bestookt met boze brieven en mailtjes van teleurgestelde lezers. De krant had de afloop verklapt van de spannende serie 24, terwijl die op de buis nog niet eens halverwege was. Ook over DONNIE DARKO kunnen we maar beter niet teveel schrijven. Dat zou alle plezier over het ingenieuze plot bederven.



Laten we het daarom kort houden: de film gaat over de puber Donnie Darko, een schizofrene jongen die aan hallucinaties lijdt. Soms lijkt er niets mis met hem en overtroeft de hyperintelligente Donnie zijn klasgenoten en docenten. Maar op andere momenten ontspoort zijn psyche volkomen. Als de hallucinerende Donnie een levensgroot konijn ziet dat hem het einde van de wereld voorspelt gaat het van kwaad tot erger. Hij zet zijn school onder water, steekt een huis in brand en gaat op zoek naar de mogelijkheden van tijdreizen. Kortom: Donnie is een tragisch geval.



Dat geldt niet alleen voor de hoofdpersoon, maar ironisch genoeg ook voor de film zelf. Na een jubelende ontvangst op het Amerikaanse Sundance Festival was er vorig jaar lange tijd geen distributeur te vinden die de film durfde uit te brengen. DONNIE DARKO zou te moeilijk en te duister zijn voor het Amerikaanse popcornpubliek. En inderdaad: ondanks juichende recensies en een perfecte reclameslogan (‘Dark, darkest, Darko’) kwam er in de VS bijna geen hond naar kijken. DONNIE DARKO werd er afgedaan als een briljante mislukking. Hier vergaat het de film gelukkig beter en won hij onder andere de publieksprijs tijdens het Festival van de Fantastische Film in Amsterdam.



Terecht, want het debuut van de pas 27-jarige regisseur Richard Kelly is zonder overdrijving een van de beste Amerikaanse films van het afgelopen jaar. Om DONNIE DARKO te kunnen waarderen moet je je wel overgeven aan het bizarre verhaal vol gedachtenkronkels en rafelrandjes, want anders is de lol snel over. Wat dat betreft lijkt de film wel op de producties van regisseur David Lynch, die zijn publiek ook geen kant-en-klare verhalen wil voorschotelen.

Maar waar Lynch nog weleens uit de bocht wil vliegen, blijft Kelly met DONNIE DARKO nog net op het juiste pad. Hij toont bovendien zijn bravoure met versnelde en vertraagde beelden en subliem geschoten scenes. Maar de show wordt gestolen door hoofdrolspeler Jake Gyllenhaal, die de schizofrene Donnie meer dan levensecht neerzet. We kunnen het einde niet verklappen, maar de kans is groot dat u na afloop van DONNIE DARKO beduusd in uw stoel achterblijft. Hoezo, briljante mislukking?

Richard Kelly | 2001 | IMDB | printversie