manderlay

Toen Lars von Trier in 2003 DOGVILLE maakte veroorzaakte dat een flinke schok in de filmwereld. In de eerste plaats door de opzienbarende vorm: de acteurs liepen in vrijwel lege decors en maakten een soort theater op het witte doek. In de tweede plaats door het ongezouten commentaar dat de Deense regisseur leverde op de VS — en dat nog wel via publiekslieveling Nicole Kidman!

Vol verwachting werd dan ook uitgekeken naar de indertijd al aangekondigde vervolgfilm MANDERLAY. Gelukkig blijkt de eigenwijze Von Trier zich niet gestoord te hebben aan de Amerikaanse kritiek op DOGVILLE en is hij volgens hetzelfde procédé verder gegaan. MANDERLAY bevat dus soortgelijke kale decors, dezelfde sonore voice-over van acteur John Hurt, dezelfde barokke Vivaldi-muziek en een identiek einde met schokkende foto-collages. Alleen Kidman ontbreekt. Zij wordt waardig vervangen door de jonge actrice Bryce Dallas Howard, de dochter van regisseur en ex-HAPPY DAYS acteur Ron Howard.

Howard speelt Grace, die na haar vlucht uit Dogville in het zuiden van de VS op een plantage belandt. We schrijven begin jaren dertig van de vorige eeuw, maar op de plantage blijkt de slavernij nog steeds niet afgeschaft. Daarom neemt Grace de leiding over en voert zij de democratie in, als het moet zelfs hardhandig. Maar dan blijkt dat oude machtsstructuren zich niet zomaar laten veranderen.

Volgens Von Trier is MANDERLAY een metafoor voor de Amerikaanse inmenging in Irak. De parallellen zijn inderdaad legio, waardoor hij ook nu weer diep door het slijk werd gehaald in de VS. Zelf zit de regisseur daar niet mee, hij wil gewoon goede films maken. En dat is hem gelukt, want met MANDERLAY perfectioneerde hij de stijl van DOGVILLE. Niet voor niets noemde de Volkskrant de film ‘een soms boosaardige, vaak geestige, altijd uitdagende, en bovenal adembenemende les in de werking van ideologie’. Het wachten is nu op WASHINGTON, zoals het derde deel van de reeks zal gaan heten. In 2007 te zien... of later, want je weet het nooit met de onvoorspelbare Von Trier.

Lars von Trier | 2005 | IMDB | printversie