involuntary

Het blijft een beproefd filmrecept: bedenk een aantal verhaallijnen, knip die in fragmenten, mix ze door elkaar en dien ze op als één film. Regisseur Robert Altman (SHORT CUTS) werd er groot mee en de laatste jaren zagen we het recept onder andere terug bij Alejandro González Iñárritu (BABEL), Paul Haggis (CRASH) en Paul Thomas Anderson (MAGNOLIA). De jonge Zweedse filmmaker Ruben Östlund voegt hier in zijn debuut INVOLUNTARY extra ingrediënten aan toe: hij verfilmde zijn vijf verhaallijnen consequent met een vaste camera, waardoor het een soort tableaus worden. Bovendien bedacht hij verhalen die helemaal los van elkaar staan – alleen qua thematiek komen ze overeen.

Zoals de titel al verraadt luidt dat thema onvrijwilligheid – of concreter verstikkend groepsgedrag. Dat zien we bijvoorbeeld bij de pubermeisjes uit de gruizige webcam-foto hierboven. Zij poseren niet alleen steeds gewaagder voor hun camera, maar gaan ook veel te ver met alcohol zodra ze uitgaan met hun vriendengroep. Uiteindelijk plukken ze daar de zure vruchten van. Datzelfde geldt voor een clubje opgeschoten eind-twintigers die een huisje op de hei hebben afgehuurd. Het uitje van de jongens mondt uit in ongewenste seksuele intimiteiten bij de zwakste van de groep. Misschien wel het mooiste verhaal gaat over een lerares op een lagere school; zij wordt op een gegeven moment een outcast onder haar collega’s nadat ze (terechte) kritiek op één van hen heeft gegeven.

De impact van INVOLUNTARY wordt sterk vergroot doordat de verhalen door elkaar gesneden zijn. Hierdoor is er voortdurend een spanningsboog. Sterker nog: liefst vijf spanningsbogen. Critici hebben de film dan ook enthousiast onthaald. ‘Alhoewel een tikkeltje didactisch, bevat INVOLUNTARY genoeg pijnlijk herkenbare en tragikomische situaties waarin schaamte en groepsdruk tot op het bot worden gefileerd’, aldus de Filmkrant.

Ruben Östlund | 2008 | IMDB | printversie