the road to guantánamo

Verbijsterend. Dat is de beste kwalificatie voor THE ROAD TO GUANTÁNAMO, de film waarmee Michael Winterbottom dit jaar de Zilveren Beer won in Berlijn. Zijn docudrama over het beruchte Amerikaanse detentiekamp op Cuba is niet alleen verbijsterend goed, maar ook verbijsterend actueel. Het is een film die eigenlijk iedereen gezien móet hebben. Zo dachten ze er in Groot-Brittannië ook over, want daar ging de productie begin maart op dezelfde dag in roulatie in de bioscopen, op DVD én met een vertoning op TV.

THE ROAD TO GUANTÁNAMO toont het waargebeurde verhaal van vier Britse moslims die in 2001 vanuit het Engelse Tipton naar Pakistan gaan voor een bruiloft. Hun reis loopt volkomen anders af dan gedacht, want tijdens een uitstapje naar Afghanistan belanden zij in Taliban-territorium. Daar worden ze gearresteerd en overgedragen aan de Amerikanen, waarna de jongemannen als vermeende Al Qaeda-terroristen worden afgevoerd naar Guantánamo Bay. Vervolgens begint een lange reeks verhoren, die steeds bruter en mensonterender worden.

Om zijn verhaal kracht bij te zetten hanteert Winterbottom een vergelijkbare documentaire-stijl als in IN THIS WORLD. Dus ook nu zien we weer veel grofkorrelige beelden, uit de losse pols geschoten met een videocamera. Bovendien doorsnijdt hij nagespeelde scènes met archiefbeelden en met interviews die hij hield met de échte Tipton Three – zoals de overgebleven jongens tegenwoordig heten. Na ruim twee jaar onterechte gevangenschap in Guantánamo kwamen zij vorig jaar plots weer vrij.

In elk interview vertelt Winterbottom dat hij THE ROAD TO GUANTÁNAMO maakte uit pure verontwaardiging. Sommige critici bestempelen de film om die reden als een pamflet, maar anders dan Michael Moore in FAHRENHEIT 9/11 weet Winterbottom beter maat te houden. Natuurlijk, hij laat slechts één kant van het verhaal zien. De regisseur laat echter ook doorschemeren dat de jongens heus geen lieverdjes waren, en op zijn zachtst gezegd nogal naïef handelden. Maar niets daarvan rechtvaardigt volgens hem de praktijken in Guantánamo Bay en dat laat zijn film heel effectief zien. NRC Handelsblad vatte THE ROAD TO GUANTÁNAMO dan ook perfect samen: ‘Boodschapfilm die als ’n mokerslag aankomt’, zo kopte de krant.

Michael Winterbottom en Mat Whitecross | 2006 | IMDB | printversie